Regelmatig is er discussie over de rol van de overheid en of we als gelovigen de overheid moeten gehoorzamen. De protesten van Extinction Rebellion op de A12 zorgen ook voor discussie onder christenen. Mag of móet je daar wel of niet aan deelnemen?

Vaak wordt, wanneer mensen zeggen dat de Bijbel aangeeft dat je de overheid moet gehoorzamen, er gewezen op de dictaturen en situaties als de 2^e Wereldoorlog. Zo’n overheid kan je toch niet gehoorzamen?

Eerder schreef ik hier al eens over. De overheid die God boven ons heeft geplaatst moeten we normaliter gehoorzamen. God heeft autoriteit (vertegenwoordigd door de overheid) ingesteld, geschapen, om orde tot stand te brengen, om kwaad te reguleren en (be)straffen en om rechtvaardigheid te bevorderen (Genesis 9:6; 1 Korintiërs 14:33; Romeinen 12:8).

De Overste van uw Volk

In Handelingen 23:2-5 lezen hoe Paulus voor de Hogepriester stond en deze hem bedreigt met fysiek geweld. Tegenwoordig zou Paulus dan meteen iets hebben kunnen roepen over grensoverschrijdend gedrag en sociale onveiligheid en zou de Hogepriester gecanceld zijn.

Maar de hogepriester Ananias beval hun, die naast hem stonden, hem op de mond te slaan. Toen zeide Paulus tot hem: God moge u slaan, gij gewitte wand! En gij, zit gij over mij recht te spreken naar de wet en beveelt gij tegen de wet mij te slaan? Maar de omstanders zeiden: Scheldt gij de hogepriester Gods uit? En Paulus zeide: Ik wist niet, broeders, dat het de hogepriester was, want er staat geschreven: Van een overste uws volks zult gij geen kwaad spreken. (Hand. 23:2-5, NBG)

We gaan weer richting verkiezingen in November 2023 en de kwaadsprekerij, richting onze gekozen leiders, en ook de onderlinge kwaadsprekerij is niet van de lucht. Er worden zeer vuile spelletjes gespeeld in de Haagse politiek.

Niemand wordt gespaard. Om maar een paar voorbeelden te noemen: Omtzigt krijgt op de radio en in het nieuws nogmaals het mes in de rug, binnen de Partij voor de Dieren is er een enorme rel over de positie van Esther Ouwehand en ga zo maar door.

Dit alles leidt er toe dat ook ‘de man in de straat’ niet alleen steeds minder respect heeft voor de oversten, de leiders, van ons volk maar dat veel mensen tevens menen óók een flinke duit in het zakje te moeten doen.

Met afgrijzen zie ik op bijvoorbeeld Twitter en Facebook hoe ook gelovigen tekeer gaan op stukjes geplaatst door de ChristenUnie, CDA en SGP.

Paulus ging hier niet de mist in omdat hij de persoon uitschold (“gij gewitte wand” oftewel “hypocriete vent”), maar de fúnctie: de overste van het volk, de Hogepriester. Wie die functie op dat moment vervulde, en of hij dat goed deed of niet, doet er niet toe: het is een door God ingestelde functie.

De Overheid gehoorzamen?

Inmiddels heb ik keer op keer talloze argumenten voorbij horen komen waarom we onze overheid niet zouden moeten gehoorzamen. De “Godwins” zijn een standaard reactie.

Paulus, die schreef over de heidsense afgoden dienende Romeinse overheid, zei “doe niet mee aan rebellie en opstand.” (Rom 13) en Petrus is in 1Petr 2:13-17 ook duidelijk: “Onderwerp u dan omwille van de Heere aan alle menselijke orde [..] Want zo is het de wil van God, dat u door goed te doen het onverstand van de dwaze mensen de mond snoert”.

Protesten Extinction Rebellion

Een recent voorbeeld van ongehoorzaamheid aan de leiders van het volk zijn de demonstraties van Extinction Rebellion op de A12.

Er is duidelijk door de Burgemeester van Den Haag aangegeven dat er niet op de A12 mag worden gedemonstreerd. Er is een alternatieve, veilige, plek aangewezen voor de demonstraties. Daar waren ook mensen aanwezig. Men noemt dit, ten onrechte, de “steundemonstratie”. Ondanks het verbod zaten er afgelopen weekend zo’n 12.000 mensen op de A12 en ook afgelopen maandag zaten er weer een paar honderd mensen.

Ik heb niets tegen de reden voor de demonstraties an sich. Want ook ik maak mij zorgen over de staat en toestand van de aarde en hoe we die beheren. We hebben het recht te demonstreren. Maar wel binnen de gestelde kaders!

Net als bij de volledig uit de hand gelopen “corona-rellen” en de Boerenprotesten zijn er bij de demonstraties van Extinction Rebellion ook, naast veel ‘gewone mensen’, bekende Nederlanders, predikanten én politici die meedoen in deze opstand en ongehoorzaamheid tegen de oversten van ons volk (in dit geval de burgemeester van Den Haag).

“Theoloog en klimaatactivist Rozemarijn van ’t Einde ziet geen andere mogelijkheid dan –voor de vijfde keer voor haar– op de A12 te gaan actievoeren. [..] Protesteren blijkt als methode echter onmisbaar, gezien de ernst van de situatie. We missen de laatste afslag naar een leefbare aarde. Dat wil ik niet laten gebeuren en daarom kom ik met volle overtuiging vreedzaam in opstand.” (RD)

Het is terecht dat mensen worden opgepakt als ze, in weerwil van de gestelde regels door het gezag, deze regels aan de laars lappen. De theologe onderbouwt haar stellingname ook niet vanuit de schrift.

“Ik maak mij grote zorgen over de ontwrichtende acties die voor de komende werkdagen zijn aangekondigd” – Jan van Zanen, Burgemeester Den Haag

,,Het demonstratierecht is iets wat we moeten blijven koesteren en beschermen, maar op deze manier zijn veel politiemensen bezig met de demonstratie”, zegt justitieminister Dilan Yeşilgöz over de A12-blokkades. (AD).

Hóe belangrijk we het milieu ook vinden, als christen hebben we niets te zoeken op de A12. Dat men tegen bepaalde belastingvoordelen van de ‘fossiele industrie’ is, is een valide punt wellicht, anderzijds is het gewoon zo dat de (belasting)wet en beleid nu eenmaal zo is en de industrie daar gebruik van maakt. En ook dat de wetgever bepaalt waar wel of niet gedemonstreerd mag worden.

Terecht stelt ds. Van Reenen in het RD: „De urgentie van het probleem en het overtreden van de wet staan los van elkaar. Er zijn situaties waarin je de wet mag overtreden, maar de vraag is of dit zo’n situatie is. Ik denk van niet. Als het gaat om het demonstratierecht: zo’n recht lijkt me nooit absoluut. Als een overheid zegt: „Dit mag niet”, wat ze ook doen rond abortusklinieken, dan heb je daarnaar te handelen. Of je het nu leuk vindt of niet.”

Het is geen zaak die we als “God meer gehoorzamen dan de mens” kunnen bestempelen (want dat gaat over hele andere vraagstukken) en bovenal, zoals ook Paulus wist en erkende: een “overste van het volk” moet je -binnen het redelijke uiteraard- gehoorzamen.

In dat opzicht heb ik persoonlijk ook grote moeite met de houding en uitspraken van voormalig politicus Carla Dik-Faber die zegt, ondanks dat ze er zelf niet staat, te ‘sympathiseren met de demonstranten op de A12’. Waarmee je feitelijk legitimatie verleend, vanuit de “Groene Kerken”, aan de demonstraties op de A12.

De demonstratie op de A12 was verboden. Er was een alternatief. Het doel heiligt, voor een christen, niet de middelen.