Richard Dawkins, de bioloog die als atheïst strijd voor het neerhalen van religie en evolutie als enige waarheid beschouwt, maakte zich rond de kerstdagen boos over de progressieve professoren en noemt hen ‘de Wortel van Alle Kwaad’.

Wat is er gebeurd? Waar is Richard Dawkins boos over? En is zijn boosheid wel te rijmen met zijn eigen opvattingen over de evolutie van moreel besef?

» Download dit artikel in PDF-formaat

Richard Dawkins

Dawkins weigert God te erkennen, weigert een door God gegeven moraal te erkennen, maar erkent wel:

‘Er bestaat een bovenmenselijk, bovennatuurlijk wezen dat doelbewust het universum met alles erin, inclusief ons mensen, heeft ontworpen en geschapen. – Op dat ogenblik heeft hij eigenlijk al verloren. (Skepsis)

Dawkins heeft, in zijn afwijzing van religie, een bepaalde opvatting over moraal. En juist die opvatting is strijdig met zijn irritatie of boosheid die hij nu ten toon spreidt in zijn artikel.

De Wortel van Alle Kwaad

Dawkins wind zich op over het verschijnsel dat overal in de hele wereld op dit moment professoren ‘gecanceled’ worden omdat ze niet ‘woke’ genoeg zijn. Woke is “een term die verwijst naar het bewust zijn van racismeproblematiek en sociaal onrecht jegens minderheden in de samenleving.” (Wikipedia)

Zo was er een voorval van een professor die werd ontslagen wegens het tonen van een afbeelding van Mohammed zonder gezichtsbedekking. Ondanks het feit dat hij studenten dit vooraf gemeld had en hen de gelegenheid had gegeven de collegezaal te verlaten als ze dat niet wilden zien.

Volgens Dawkins allemaal de schuld van de linkse professoren: “maar toen begonnen linkse professoren uit te zaaien in het publiek, en de problemen begonnen.”. Dawkins citeert Russell Jacoby, auteur en emeritus hoogleraar, afdeling Geschiedenis, UCLA (Universiteit van Californië). Ik neem hier een gedeelte, vertaald met Google Translate, over:

Het is de uittocht van de universiteiten die verklaart wat er gebeurt in de grotere cultuur. De linksen die zouden zijn verdwenen als assistent-professoren op conferenties over narratologie en genderfluïditeit of verdwenen als professoren in de rechten met onleesbare essays over vrouwenhaat-hegemonie en intersectionaliteit, zijn de grotere cultuur in geduwd. Ze bemannen de explosieve commissariaten voor diversiteit en inclusie die ons aanvallen met flauwe uitspraken en onzinnige programma’s in de taal die ze op school hebben geleerd. We zijn getuige van de invasie van het openbare plein door de campus, een inbreuk op academische termen en gevoeligheden die met behulp van sociale media over de met klimop begroeide muren is gesprongen. De buzzwords van de campus – diversiteit, inclusie, micro-agressie, machtsverschil, white privilege, groepsveiligheid – zijn de buzzwords in het openbare leven geworden. Al verwarrend op de campus, worden ze schadelijk buiten de campus.[..]

Wanneer vrouwen uit de Planned Parenthood-literatuur worden geschrapt met de uitleg: “Het is tijd om de termen ‘gezondheidszorg voor vrouwen’ en ‘het recht van een vrouw om te kiezen’ te schrappen… deze zinnen wissen de trans- en niet-binaire mensen uit die abortussen ondergaan.” Of wanneer de NARL (National Association for the Repeal of Abortion Laws) aankondigt dat ze de uitdrukking zwangere vrouwen vervangt door “geboorte mensen” en verklaart: “We gebruiken genderneutrale taal als we het over zwangerschap hebben, omdat het niet alleen cis-gender is. vrouwen die zwanger worden”; we weten dat degenen die deze veranderingen hebben geschreven, afstudeerden in genderstudies en kritisch geklets.

Moreel besef

Het is opmerkelijk dat Dawkins c.s. zich verzetten tegen deze trends die zij zelf, in beginsel, veroorzaakt hebben. Immers, Dawkins verzet zich tegen een bepaald moreel besef, opvattingen over wat wel en niet moet kunnen, die nu vrij breed ingang vinden en gevonden hebben – met name in de wereld van de hoger opgeleiden.

Hij maakt daarmee zijn eigen morele opvattingen absoluut. Terwijl hij zelf stelt dat moraal niet absoluut is, zich daar ook tegen verzet, en zegt dat wij als ‘dieren’(!) een moraal vaststellen op basis van rede, discussie en consensus.

Hij verzet zich tegen hen die menen dat het moreel verwerpelijk is dat, in het bijzonder, vrouwen worden benoemd als vrouwen in bepaalde (wetenschappelijke) literatuur en vinden dat vrouwen moeten worden benoemd als, zoals we steeds vaker zien, “mensen met een baarmoeder”.

‘Gender’ is een breed begrip. Het heeft te maken met hoe iemand zichzelf ervaart (genderidentiteit), maar ook met hoe anderen omgaan met genderverschillen en genderrollen. (UMCG)

Dat hij zich hiertegen verzet, als bioloog, bevreemdt mij niet. Immers, biologisch gezien is er slechts sprake van twee soorten mensen: mannelijk en vrouwelijk (uitgezonderd specifieke fysieke, aangeboren, afwijkingen). Zelfs na een geslachtsveranderende operatie is een persoon die voorheen de uiterlijke kenmerken van het andere geslacht had biologisch nog steeds dezelfde persoon.

Een voorbeeld hiervan is dat het hart van man en vrouw verschillend functioneert. Pas sinds de laatste decennia is er bij huisartsen en cardiologen aandacht hiervoor en wordt eindelijk onderkend dat medicatie die slechts op mannen is uitgetest niet zomaar geschikt is voor vrouwen, dat verschijnselen die duiden op een hartaanval bij mannen en vrouwen verschillend zijn, etcetera. Als een man van geslacht veranderd is, zullen bij hartklachten zijn problemen nog steeds ‘mannelijke klachten’ zijn en niet de klachten die typisch zich voordoen bij vrouwen – en andersom!

De inwendige organen zoals hart, longen, lever, enz. en het DNA verandert niet na een geslachtsveranderende operatie immers? Het DNA in het bijzonder bevat de codes waarin onze erfelijke eigenschappen zijn vastgelegd. Dit zijn de genen. Elk gen beschrijft de code van een kenmerk, die bepaalt hoe iemand er uit ziet of hoe iemands lichaam werkt. Waaronder of je mannelijk danwel vrouwelijk bent.

Genderdysforie
De consensus is nu echter, in deze tijd, dat gender geen biologisch feit meer is maar dat “gender een gevoel is”. Mannen die lijden aan genderdysforie en claimen zich vrouw te voelen, kunnen door het leven gaan als vrouw, en vice versa. Met alle gevolgen van dien.

Dawkins c.s. stellen dat ‘progressieve professoren’, feitelijk onder of door de invloed van het post-modernisme, ‘de wortel van alle kwaad’ zijn in hoe er nu in zake diversiteit, inclusiviteit, micro-agressie, machtsverschil, white privilege en groepsveiligheid wordt gedacht.

Echter, zoals Dawkins moreel besef definiteert zou de conclusie moeten zijn dat deze zich ontwikkelt en van een steeds hoger niveau wordt – in overeenstemming met de evolutionaire ontwikkeling. Maar deze ontwikkeling verwerpt hij nu, ondanks zijn stellingname en opvattingen, en noemt het ‘de wortel van alle kwaad’. Waarom? Omdat het hem simpelweg niet aanstaat wat er gebeurt in de maatschappij en in het bijzonder op universiteiten en hogescholen.

Boze Witte Man
Naar de huidige moderne consensus gerekend is Dawkins maar een hopeloos ouderwetse “boze witte man” die vasthoudt aan ‘de oude machtstructuren’  en zaken als inclusiviteit en genderfluïditeit e.d. verwerpt.

Natuurlijk is het mensen als Dawkins, in mijn ogen overigens volstrekt terecht, daarnaast ook een flinke doorn in het oog dat extremistische religieuze minderheden een stempel op dit onderwijs drukken, zoals het voorbeeld hier eerder laat zien: een zeer kleine groep moslims krijgt het voor elkaar dat op basis van een volslagen vals non-argument een professor ontslagen wordt!

Dat is niet exclusief voor de USA of het Verenigd Koninkrijk. Ook hier is dit aan de orde:

Sommige studenten stellen geen vragen, maar eisen dat controversieel materiaal niet meer wordt gebruikt. De docent scant zijn presentaties op zaken die als kwetsend kunnen worden ervaren. „Ik denk bij elk beeld of elke opmerking: hoe zal dit vallen?” (Noord Hollands Dagblad).

En het NRC schreef recent: dat ‘Woke-studenten’ eisen dat docenten hun taalgebruik aanpassen en het curriculum ‘dekoloniseren’. Universitair docent Christophe Van Eecke van de Radboud Universiteit in Nijmegen geeft ook colleges over gender en diversiteit.

Daarin zegt hij dat het biologisch verschil tussen mannen en vrouwen een empirisch gegeven is. Het zorgt sinds een paar jaar telkens voor dezelfde reactie: studenten sissen verontwaardigd, lopen boos weg, of stellen in de cursusevaluatie dat hij hierdoor de les „onveilig” maakt voor transstudenten. (NRC)

De wortel van alle kwaad is echter niet de door hem verworpen huidige ontwikkelingen (die volgens zijn eigen opvattingen evolutoinair onontkoombaar zouden moeten zijn), met als gevolg de culturele oorlog, cancel-culture en ‘woke’ opvattingen en gedrag waardoor zelfs universitaire docenten zeggen hun werk niet meer te kunnen uitvoeren, maar zijn eigen opvattingen, en van de generaties voor hem. Mensen die besloten dat de mens niet meer onderworpen is aan het gezag van God maar slechts aan het eigen menselijke gezag, waardoor volgens Dawkins pas recent zaken als gelijkwaardigheid (wat te denken van Galaten 3:27-29) en ‘goed en aardig zijn voor elkaar’ (wat te denken van de Tien Geboden?) de morele norm zijn geworden. Ook noemt hij ‘goed zijn voor dieren’ als een recente morele opvatting. Maar dierenwelzijn en de zorg voor dieren komen we al tegen in Exodus!

De Morele basis

Opmerkelijk genoeg echter vinden we deze zaken al beschreven in de Bijbel. Richard Dawkins schetst een karikatuur van de morele wet van de Bijbel (en andere religies) door exemplarisch een aantal zaken uit het verband te rukken. Om daarmee zijn eigen morele opvattingen te verdedigen. Maar laten we wel zijn: ook in de religieuze cultuur en geschriften zien we een morele ontwikkeling. Juist de religieuze morele opvattingen hebben tot onze huidige, moderne, opvattingen geleid.

Wanneer de mens zelf verantwoordelijk is voor de morele basis, is deze -zo blijkt- uitermate wankel en veranderlijk, onderhevig aan modegrillen, politieke opvattingen, trends en cultureel bepaald-, zoals ook Dawkins nu moet ontdekken en waar hij zich zelfs over loopt op te winden.

Hij verwerpt daarmee wat hij zelf betoogt: de seculiere, rationele, discussie die heeft geleid tot de hedendaagse opvattingen over gender, wat wel of niet moreel verantwoord is, wat acceptabel is op het gebied van inclusiviteit, machtsverschil en hoe mensen (on)veiligheid ervaren en daar grenzen aan stellen.

Lees meer: “Hallo meneer Dawkins – Sceptisch Geloven (Tiny Noordijk)”