Iemand plaatste op Twitter een mooie foto van een paddenstoeltje en schreef er bij hoe prachtig hij vond te zien dat God door de natuur Zijn grootheid liet zien.

Uiteraard werd daar al snel op gereageerd. Een foto van de Tsunami in 2004, waarbij 184.000 mensen om het leven kwamen en er bijna 30.000 mensen vermist raakten. En de opmerking er bij dat als God dan zo’n mooie en goede schepping had gemaakt hij toestaat dat er zoveel mensen verdronken ‘wat een wrede God’..

Waarom laat God rampen toe?

Veel antwoorden op die vraag vind ik vaak onbevredigend. Vooral omdat ze in zijn algemeenheid gesteld en beantwoord worden.

Dan is een goed antwoord geven namelijk erg moeilijk. Daarnaast proberen christenen de vraag vaak vanuit bijbelse of theologische vooronderstellingen op te lossen. Iemand die een dergelijke vraag stelt heeft daar over het algemeen geen boodschap aan. Die wíl daar vaak niet eens een boodschap aan hebben, want de vraag is in veel gevallen niet anders dan een afleidingsmaneuvre danwel een poging de ander (de christen) onderuit te halen.

Er zijn diverse sóórten ‘kwaad’. Er is het kwaad dat door de satan wordt veroorzaakt. Er is kwaad dat wij elkaar als mensen onderling aandoen. Zoals oorlog, onverdraagzaamheid en weigeren om te zien naar anderen zoals vluchtelingen.

Dan is er ook nog ‘kwaad’ dat wij als mensen betitelen als kwaad, om ons moverende redenen. Omdat het bijvoorbeeld goed uitkomt(!) iets als ‘kwaad’ te betitelen en daar God de schuld van te geven. Zodat we kunnen zeggen “als God al bestaat, wil ik niet in zo’n God geloven!”.

Onderliggende vraag

Er is dus nagenoeg altijd een onderliggende motivatie of vraag naar het “waarom laat God rampen toe” of “waarom liet God toe dat ..”. Het is van belang dat we die onderliggende vraag (of motivatie voor de tegenwerping) boven water halen of dat de vraag specifieker gesteld wordt, dat we het in gesprek met iemand verder uitdiepen. Wat zit er achter? Wat is de échte vraag?

Natuurlijk zijn er ook veel mensen die er daadwerkelijk mee worstelen, waaronder ook veel christenen. Dat moeten we altijd serieus nemen. De antwoorden echter zijn, zoals ik al aangaf, vaak divers en vooral afhankelijk van het waaróm van de vraag.

Tsunami van 2004

De vraag naar de Tsunami van 2004 was feitelijk geen vraag maar een poging iemand die God prijst en hem eert voor de pracht van de schepping onderuit te halen én om God te kunnen verwerpen. Een echte “BAM! In Your Face!” tweet. Het is echter wel een heel specifieke opmerking waarop dan ook heel goed een antwoord te geven is.

De oorzaak van tsunami’s is dat de aardplaten verschuiven. De platentektoniek poogt dit te verklaren. De wetenschap zegt dat Tsunami’s voorkomen omdat voor leven, hier op aarde, platentektoniek noodzakelijk is. Dit artikel, vanuit evolutionistische opvattingen overigens, legt dit uit.

— “Orkanen, tyfoons en tornado’s zijn het gevolg van divergerende, botsende weerpatronen. Aardbevingen zijn het gevolg van verschuivingen in de structuur van de aardkorst. En tsunami’s worden veroorzaakt door onderzeese aardbevingen.” (GotQuestions)

Op een dergelijke vraag is dus een feitelijk en juist antwoord heel goed te geven. Zonder het te verklaren vanuit de Bijbel of vanuit de vraag of God nu wel of niet goed is, alles in zijn hand heeft etcetera.

Blijft echter de onbeantwoorde, onderliggede, vraag. De rebellie die er uit spreekt. Dát beantwoorden is niet altijd even eenvoudig! Daarvoor moet je de persoon kennen, een écht gesprek voeren.

Helaas leent sociale media, en Twitter in het bijzonder, zich daar niet voor. En moet je het laten bij een kort, feitelijk, antwoord. In de hoop dat het tot nadenken zal stemmen.

Oprechte vragen naar het lijden

Natuurlijk is niet elke vraag naar het lijden een vraag uit rebellie! Absoluut niet! Veel christenen worstelen ook met deze vraag.

De Holocaust

Bijvoorbeeld: hoe kon God het lijden van de Holocaust toestaan? Ik hoorde laatst iemand, die als christen was ‘afgehaakt van het geloof’,  zeggen dat vanwege het lijden van de holocaust hij niet meer geloofde in God. Een God die dat kon laten gebeuren, met Zijn volk notabene, die kon niet anders dan ofwel een hele wrede God ofwel een verzinsel zijn.

Echter:

– ongeloof in God maakt lijden niet makkelijker te dragen of doorgronden, integendeel.
– hoe weet je of lijden onrechtvaardig is, tenzij je een hogere morele wet accepteert (Marten Luther King jr.)?

Wanneer we de vraag stellen naar het lijden, erkennen we daarmee dat er lijden is en dat er een hogere morele wet is (van wie?) die vindt dat dit lijden niet toegestaan kan en moet worden.

Als wie die hogere morele wet niet (er)kennen en stellen, bijvoorbeeld, dat alles evolueert middels de ‘survival of the fittest’ dan is het lijden ofwel geen lijden ofwel (daadwerkelijk) zinloos lijden. Zoals eigenlijk alles zinloos en inhoudsloos is vanuit de evolutie beschouwt.

Als we kijken naar de Holocaust. Hoe vreselijk was dit gebeuren. Was echter, zonder de holocaust, het land Israël ontstaan? Wie zal het zeggen.. er was geen enkele noodzaak voor het Joodse volk om naar het land te gaan immers: ze hadden het prima in veel landen en plaatsen waar ze woonden? Het Zionisme nam pas echt een vlucht na de 2e Wereldoorlg.

We kunnen in dit verband denken aan de profeet Jeremia, hoofdstuk 16. Dit was een aanzegging van oordeel en straf vlak voor de Babylonische ballingschap. Slechts een deel keerde terug.

“Omdat uw vaderen Mij hebben verlaten, spreekt de HEERE, en andere goden achterna zijn gegaan en die hebben gediend en zich voor hen hebben gebogen. Mij echter hebben zij verlaten en zij hebben Mijn wet niet in acht genomen. [..] Daarom, zie, er komen dagen, spreekt de HEERE, dat er niet meer gezegd zal worden: Zo waar de HEERE leeft, Die de Israëlieten uit het land Egypte geleid heeft, maar: Zo waar de HEERE leeft, Die de Israëlieten uit het land in het noorden en uit al de landen waarheen Hij hen verdreven had, geleid heeft. Ik zal hen terugbrengen in hun land, dat Ik hun vaderen gegeven heb. Zie, Ik ga boden tot vele vissers zenden, spreekt de HEERE, dat zij hen moeten opvissen. En daarna zend Ik boden tot vele jagers, dat die hen moeten opjagen van elke berg en van elke heuvel, en uit de kloven van de rotsen.” (Jes 16:11-16).

Misschien vind je dit wel een vreselijke gedachte of verklaring en ik zeg ook niet dat het zo is of God dit zo wilde. Immers wie zijn wij om God zijn ondoorgrondelijke wegen te kennen? Maar we weten ook niet of het niet zo is. We zien in het Oude Testament echter dat het volk Israël veel en vaak geleden heeft (Slavernij Egypte, Babylonische ballingschap). In latere tijden zagen we de pogroms. Met als totale absolute dieptepunt de holocaust.

Wie zien dat God handelt op een manier die we soms niet begrijpen. Of dat God zaken toestaat die we totaal niet kunnen verdragen zelfs. Maar waarom kunnen wij het niet verdragen, zeker als gelovigen niet? Omdat Hij het niet kan verdragen en Zijn Geest in ons woont!

Zelfs ongelovigen verdragen dit lijden niet – omdat ook zij een geweten hebben gekregen (Romeinen 9:1), dat heeft ieder mens ‘ingeschapen’ gekregen.

“Waarom doet U mij onrecht zien en aanschouwt U de moeite? Ja, verwoesting en geweld zijn tegenover mij, er ontstaat onenigheid, ruzie verheft zich”. (Habakuk 1:3).

De vraag stellen ‘Waarom, God?’ is, als deze oprecht is en wij daadwerkelijk een antwoord willen weten van God volstrekt legitiem. Soms echter moeten we concluderen: “Dat weet ik niet”. Echter, als wij de reden niet begrijpen of niet weten, betekent dat niet dat God de reden niet kent of er geen doel is.

» Zie ook: Als God bestaat, waarom is er dan …. ?