Aangezien deze twee boeken zich in dezelfde tijd afspelen, is er een (sterke) relatie.
Richteren
Het boek Richteren (NBV: Rechters) ontleent zijn naam aan de personen die door God werden geroepen om het volk Israël te leiden, te “richten”, na Jozua. Het waren niet alleen “rechters” (zij die recht spreken), de oorspronkelijke naam impliceert veel meer en het boek maakt dit ook duidelijk in de beschrijvingen; vaak waren het bijvoorbeeld ook militair- en geestelijk leiders.
In Richteren 2 lezen we het volgende:
7 Het volk diende de HERE gedurende heel het leven van Jozua en van de oudsten die Jozua overleefden, en die heel het grote werk gezien hadden, dat de HERE voor Israël gedaan had. 8 En Jozua, de zoon van Nun, de knecht des HEREN, stierf, honderd en tien jaar oud; 9 men begroef hem in het gebied van zijn erfdeel te Timnat-Cheres, in het gebergte van Efraïm, ten noorden van de berg Gaäs. 10 Nadat ook dat gehele geslacht tot zijn vaderen vergaderd was, kwam na hen een ander geslacht op, dat de HERE niet kende, noch het werk, dat Hij voor Israël gedaan had. 11 Toen deden de Israëlieten wat kwaad is in de ogen des HEREN en gingen de Baäls dienen.
Tijdens het leven van Jozua en de met hem opgegroeide generatie diende het volk God, daarna kwamen de volgende generaties, .. en ze begonnen de afgoden te dienen. Het was daarom noodzakelijk dat God de “richters” liet opstaan; ze moesten het volk bevrijden van de onderdrukkers –een onderdrukking welke ze door het afdwalen van God’s Woord over zichzelf afriepen– en geestelijk weer op het rechte spoor brengen.
Het grote probleem van Israël is verwoord in 17:6:
In die dagen was er geen koning in Israël; ieder deed wat goed was in zijn ogen.
Het boek kan worden ingedeeld in twee delen:
1. De geschiedenis van de Richters (1-16)
2. Geestelijke en civiele verwarring (17-21)
Er worden in het boek 13 “richters” genoemd: twaalf mannen en één vrouw. Er zijn daarnaast nog twee richters, die niet genoemd worden, geweest: Eli (1 Sam.1) en Samuël. Hij was de laatste van de richters, en de reden dat Eli en hij niet genoemd worden is waarschijnlijk gelegen in het feit dat Samuël het boek Richteren op schrift heeft gesteld.
Gideon
De richters waar de meeste aandacht naar uitgaat zijn Gideon en Simson. Het verhaal, althans “zijn heldendaden” zijn min of meer bekend bij iedereen die de kinderbijbel wel eens heeft gelezen of in zijn jeugd Christelijk onderwijs heeft genoten.
Wat daarná gebeurde is bij de meeste mensen veel minder bekend; ondanks dat Gideon, die ook Jerubbaäl genoemd wordt, veertig jaar Israël richtte en hij zelfs een aanbod om koning te worden afsloeg verleidde hij Israël tóch (opnieuw) tot afgoderij, Richteren 8:27:
Gideon dan maakte daarvan een efod en plaatste die in zijn stad Ofra. Daar bedreef geheel Israël er overspelig afgoderij mee; hij werd voor Gideon en zijn huis tot een valstrik.
Daarnaast had Gideon een zoon, die Abimelek genoemd werd (de naam betekent: “mijn vader is koning”). In Hoofdstuk 9 lezen we dat deze Abimelek (alsnog) probeerde om een Koningshuis te vestigen in Israël, dit in strijd met de woorden -en wens- van zijn vader maar bovenal in strijd met God’s Woord. Hij was de zoon van een relatie van Gideon met één van zijn slavinnen, een ‘bijvrouw’ uit Sichem, (zie bijv. Ri.9:18) en hij vermoorde de andere zonen van Gideon op één na (Jotam, die wist te ontkomen) met als doel de macht te grijpen. Deze Jotam spreekt een profetisch woord uit, tegen Sichem en haar koning, dat tot in detail vervuld wordt.. (zie hoofdstuk 9).
Gerizem
Jotam sprak zijn profetische woorden uit vanaf de berg Gerizem. Deze berg was de plaats van “de zegen”, de berg Ebal van “de vloek” (Deut 11:29). Beide bergen zijn in de buurt van Sichem waar het tegenwoordige Nablus is, een van de grootste ‘palestijnse’ steden. De stad (berg) is erg belangrijk voor de Joden, Christenen, Arabieren alsmede de Samaritanen: Joh 4:5-26.
Simson
Bij Simson zien we een soortgelijk verhaal – een man God’s die zich door sexuele escapades en egoïsme in de nesten werkt en gevangen wordt genomen door de vijanden van Israël, de Filistijnen. De kracht van God wijkt van hem. Een klassiek beeld van iemand die verbazende daden in God’s naam en kracht doet maar zichzelf, zijn eigen lichaam, niet onder controle kan houden.
In de ogen van de mens die de gewijde geschiedenis leest zijn het daarom ‘mislukkelingen’. Eéns op de goede weg, maar jammerlijk gefaald. Is dat wel zo? Ondanks hun falen worden ze door God -in Zijn Woord- in de lijst van geloofshelden opgenomen! Als mensen hadden ze hun zwakheden, maar.. daarnaast manifesteerden ze een waar geloof in God. En dáárin zijn ze dan toch een groot voorbeeld voor ons.
Ruth
Het boek Ruth is één van de twee boeken in de Bijbel welke genoemd zijn naar een vrouw, de andere is Esther. Het boek Ruth is niet naar de schrijver genoemd maar naar de hoofdpersoon: Ruth, de moabitische, die zich bekeert tot de God van Israël. De Joodse traditie wil dat het boek (eveneens) door Samuël geschreven is.
Haar verhaal toont dat er in Israël, ondanks het ongeloof en de dwaling, toch een ‘gelovig overblijfsel’ was. Boaz, die haar ‘losser’ was, is een beeld of type van de Here Jezus als losser van Israël.
Een ander belangrijk punt is dat dit boek de connectie is tussen wat er gebeurd was, in Richteren, en wat er komen ging: het Koningshuis van David. Haar zoon, Obed, was de grootvader van David…