Het Graceland Festival is ooit ontstaan door de teloorgang van het eens uitermate succesvolle Flevo Festival van Youth for Christ. Tegenwoordig wordt er kleinschalig een Graceland Festival gehouden waar dit jaar een paar duizend mensen op af zijn gekomen.

Het Nederlands Dagblad schreef er over:

Op Graceland Festival staat dit jaar het menselijk lichaam centraal, met christelijke yoga, spontane dansmomenten en meditaties. Alle zintuigen worden daarbij geprikkeld. ‘Wij bidden dansend.’

En vervolgens brak de “dogmatische storm”, zoals sommigen het noemden, los op sociale media. Een storm die ik van een kant wel begrijp. Zeker onder de lezers van het Nederlands Dagblad. Al is de woordkeus vaak verwijtend en bijtend en de weerlegging vaak zwak.

Het Graceland Festival wordt onder andere gesponsord door de Protestantse Kerk Nederland. Kerkgangers vragen zich af: “Wordt daar het geld van onze kerken voor gebruikt?!”.

Een hindoe gebruikt yoga om “de verschillende machten die in hem huizen” onder controle te krijgen en een boeddhist gebruikt yoga o.a voor “het bereiken van spirituele verlichting”. (Startpagina). Er zijn veel mythes over het ontstaan van Yoga die, zelfs door serieuze media, als waarheid worden gebracht – onder andere dat het al 5.000 jaar oud zou zijn. Volgens Skepsis komen pas in de 1e eeuw voor Christus de eerste yogi’s voor in de geschiedenis.

Christelijke Yoga

Christelijke Yoga is een ding geworden. Het was langs mij heen gegaan, want het is nu niet bepaald mijn interessegebied. Dat christenen aan Yoga doen, was mij wel bekend.

Terwijl er op het festivalterrein meditatieve synthesizermuziek klinkt van Joeri Pronk, geeft Kirsten Kalkman een workshop om zuurdesembrood te maken. “Over hoe graan verandert in brood. Als we dat met onze vingers hebben gevoeld, gaan we het meemaken in de meditatie. Hoe het van binnen kan zijn, hoe je eigen leven door rust en overgave ook nieuw zou kunnen worden.” (Omroep Flevoland)

Al decennialang wordt er op gewezen dat christen zijn, medidatie en Yoga niet samengaan. Op dit festival voor randkerkelijken, zoals je het gerust kunt noemen, probeert men wel die verbinding te maken en werkt ment welbeschouwd vanuit het syncretisme.

De Evangelische Omroep schreef in 2018 hierover dat in India, de bakermat van Yoga, de kerkelijke leiders waarschuwen er voor.

De Syro-Malabar Kerk in de zuidelijke deelstaat Kerala wijdde onlangs een speciaal rapport aan het populaire fenomeen yoga. Daarin wordt nadrukkelijk gesteld dat yoga, hoewel het “positieve effecten” kan hebben, een christen sowieso nooit in een diepere relatie met God kan brengen.

Hindoeleiders geven duidelijk aan dat Yoga en het hindoeïsme niet los te koppelen zijn, het één is niet verkrijgbaar zonder het ander. Er bestaat daarom niet zoiets als Christelijke Yoga.

“Oppervlakkig gezien gaat het om gymnastiek, ademhalingstechnieken en bepaalde lichaamshoudingen, maar yoga is niet zo neutraal en onschuldig als het lijkt,” zegt hij. “Het streeft uiteindelijk een hindoeïstisch doel na, namelijk vereniging met de godheid Brahman. Het is nooit een louter lichamelijke zaak, maar heeft een spiritueel doel.” (Nederlandse ex-boeddhist Martin Kamphuis, auteur van Weg van Boeddha, EO)

Endorfineverslaving

Van fanatieke sporters is bekend dat ze verslaafd zijn aan de stof die vrij komt in de hersenen bij intensief sporten: endorfine. Veel beoefenaars van Yoga zeggen dat ze zich heel gelukkig en ontspannen voelen door Yoga. Aanhangers van christelijke Yoga schrijven dat dan toe aan God. Maar ook bij “christelijke” Yoga komt de stof Endorfine vrij (en andere) waardoor mensen een ‘geluksgevoel’ ervaren.

“Yoga zorgt er dus voor dat je je gelukkig voelt door de stof endorfine. Iemand die minstens een keer per week aan yoga doet, heeft een grotere kans op een gelukkig en evenwichtig leven.” (Yoga International)

Ook als je dus Yoga beoefent zonder de relatie met de afgoderij is er wel degelijk iets aan de hand. Het nastreven van het ‘lichamelijke geluksgevoel’ oftewel de (o.a.) “endorfine-kick” speelt mede een rol want: nastreven van persoonlijk geluk buiten God om met de nadruk op ervaring.

“Want de oefening van het lichaam is van weinig nut, doch de godsvrucht is nuttig tot alles, daar zij een belofte inhoudt van leven, in heden en toekomst.” (1 Timoteüs 4:8, NBG51)

Er bestaat dus ook niet zoiets als ‘waardevrije’ Yoga. Ook als je het zelf niet zo ziet of ervaart, het is een vorm van afgoderij, het dienen van het eigen lichaam en geluk nastreven. Het brengt je dan ook niet dichter bij God maar is een op de mens, en haar zelfgemaakte goden, gerichte (lichamelijke) eredienst.

Laat deze zonde dan ook niet langer als koning heersen in- en over je lichaam (Rom. 6:12-14).