Wie schreef de brieven van Paulus?

Theologen en bijbelonderzoekers mogen er graag een boom over opzetten: wie schreef de brieven van Paulus? Daarbij wordt vaak, uiteindelijk, geconcludeerd dat Paulus niet de schrijver was van diverse brieven die van zijn hand zijn. Over dat onderwerp gaat dit stukje vandaag niet.

Paulus in de gevangenis, Rembrandt van Rijn (1627)
Paulus in de gevangenis, Rembrandt van Rijn (1627)

Ik ga er namelijk vanuit dat de brieven van Paulus daadwerkelijk van zijn hand zijn. Maar toch zijn er dan nog wel vragen die open blijven staan.

Per email kreeg ik vandaag de volgende vraag:

er wordt gezegt dat Paulus de brief naar de Romeinen heeft gescheven. Maar als ik Romeinen 16 vers 22 leest, zegt Tertius dat hij het geschreven heeft. Mijn vraag is, heeft Tertius het onder goedkeuring van Paulus geschreven of heeft Tertius de Romeinse brieven in elkaar gezet die Paulus heeft geschreven en Paulus laten ondertekenen?

Veel bijbelgeleerden zijn het er over eens: Paulus maakte (vaak) gebruik van schrijvers waar hij de brieven aan dicteerde. Er is geen enkele reden dit niet te geloven immers we lezen het letterlijk in de tekst.

De reden waarom Paulus van schrijvers gebruik maakte? Daar zijn verschillende opvattingen over.

Men is vaak de mening toegedaan dat hij een oogaandoening had omdat hij bijvoorbeeld schrijft in Gal 6:11 “Ziet, met hoe grote letters ik u eigenhandig schrijf!”, dit combineert men dan met “Daarom is mij, opdat ik mij niet te zeer zou verheffen, een doorn in het vlees gegeven, een engel des satans, om mij met vuisten te slaan, opdat ik mij niet te zeer zou verheffen.” (2 Kor. 12:7).

Helemaal zeker waarom hij schrijvers gebruikte is men niet, maar dit is op zich wel een logische verklaring. Tegenwoordig hebben we immers brillen, vergrootglazen enz. maar tja, toen niet.. er zat voor Paulus dan ook weinig anders op om gebruik te maken van schrijvers die namens hem, onder zijn toezicht, de brieven schreven.

Een andere optie is dat hij (want: gevangenschap, schipbreuk, mishandeling, stok- en zweepslagen) wellicht invalide was geraakt aan zijn hand of arm waardoor schrijven zeer moeizaam ging.

driemaal ben ik met de roede gegeseld, eens ben ik gestenigd, driemaal heb ik schipbreuk geleden, een etmaal heb ik doorgebracht in volle zee” (2 Korinthiërs 11:25, NBG51)

Persoonlijk denk ik dat Paulus géén oogprobleem had maar dat gedeeltelijke, wellicht ook tijdelijke, invaliditeit wegens mishandelingen een rol speelde. Daarnaast kunnen er andere redenen zijn geweest. Bijvoorbeeld een ziekte als reuma. Het blijft gissen.

De reden dat ik denk dat hij géén oogproblemen had is dat we lezen in 2 Tim 4:13 “Als gij komt, breng dan de mantel mede, die ik te Troas bij Karpus liet liggen, en ook de boeken, vooral de perkamenten.“. Als hij een oogprobleem waardoor hij niet meer goed kon zien is het niet aannemelijk dat hij zou vragen om de boeken en perkamenten (om op te schrijven, terwijl hij in de gevangenis verbleef).

Wie schreef de brieven van Paulus?

Het antwoord in een aantal gevallen is dus verstopt in de tekst. Paulus tekende in elk geval altijd zijn brieven als hij het door een schrijver op schrift liet zetten. Zijn handschrift en handtekening was dus bekend bij de gemeenten. Ook als een brief gedicteerd is en door een schrijver namens jou op schrift is gesteld ben je nog altijd zelf, hoewel niet letterlijk de persoon die de pen in de hand hield, de schrijver.

Wie de schrijver(s) waren is dus niet zó belangrijk (voor ons) maar kennelijk vond Paulus, bijvoorbeeld in het geval van de brief aan de Romeinen, belangrijk genoeg om te (laten) vermelden.

Wie was Tertius?

Eén reden dat Tertius in Romeinen 16:22 (“Ik, Tertius, die de brief op schrift gebracht heb, groet u in de Here.”) de groet mocht toevoegen is mogelijk omdat hij wellicht tot de gemeente behoorde of dat zij hem kenden.

Aangezien Tertius de lezers van Romeinen begroet, is het in ieder geval mogelijk dat hij bekend was bij christenen in Rome. Het is in ieder geval mogelijk dat hij een van de uit Rome verdreven Joden was die, net als Aquila en Priscilla, de weg naar Korinthe vonden (Handelingen 18:1-4). – ReadinActs.

Daarmee wordt de brief éxtra betrouwbaar voor de gemeente in Rome immers: hun broeder Tertius, die zij kennen, heeft de woorden van Paulus op schrift gesteld!

 

Print Friendly, PDF & Email