Hoe maak je de perfecte online kerkdienst?

perfecte online kerkdienst op youtube

Online kerkdiensten aanbieden is populair geworden de afgelopen weken en dat is erg fijn. Maar hoe maak je nu een perfecte online dienst? Want laten we wel zijn: “een kerkdienst zonder publiek” streamen of uitzenden via facebook of youtube is niet erg aantrekkelijk.

De meeste online diensten die je nu ziet zijn precies dat: een kerkdienst, gefilmd met een lege zaal. De sfeer is niet best in dergelijke video’s en het is simpelweg niet echt ‘entertaining’ om zo’n  dienst te kijken. Er wordt geen gebruik gemaakt van de mogelijkheden die er zijn om het wél een aantrekkelijke dienst te maken.

Natuurlijk zullen er zijn die zeggen: “Maar het gaat om het Woord! We hoeven niet te entertainen!”. Voor mij hoeft dat inderdaad niet. Ik kijk de diensten omdat ik ze wil kijken.

Voor veel kerkgangers hoeven de diensten ook niet meer ‘entertaining’. Maar voor heel veel, met name jongere, kerkgangers en in het bijzonder buitenkerkelijke gelovigen is het wél belangrijk dat het een dienst is die je, als een goed TV-programma, meeneemt in wat er gebracht wordt. Want precies dát is waar een online kerkdienst zich aan zou (moeten) kunnen spiegelen: een TV-programma of een serie zoals ze die op Netflix zien. Het moet gewoon boeien!

Ook voor de ‘vaste’ kerkgangers zal het aantrekkelijk gemaakt moeten worden want: zodra het ‘nieuwe’ er af is, zal een groot deel van hen niet meer op de zondag de dienst gaan kijken…

Hoe maak je een online dienst aantrekkelijk?

De beste methode voor een online dienst is YouTube. Als eerste wat algemene aanwijzingen voor een aantrekkelijk online format.

Het format
Het meest belangrijke is de prediking, focus daar op! Hoe doe je dat?

1. Hou het kort en afwisselend! De maximale duur voor- en aandachtsspanne van de kijker van een “online dienst” is echt niet meer dan 40-45 minuten. Persoonlijk zou ik zeggen: houd het maximaal op 20 tot 30 minuten. Ja, dat is heel kort. Maar het online format heeft één groot voordeel: je kunt makkelijk opknippen in diverse afleveringen over een onderwerp als je écht niet binnen die tijd je boodschap kunt brengen. Dat zorgt er ook nog eens voor, mits je een goede ‘cliffhanger’ hebt aan het eind, dat mensen de volgende aflevering van de digitale dienst niet willen missen en dus wéér kijken!

2. Zorg voor professionele muziek! De eigen (live) band filmen en uitzenden werkt vaak niet echt want
(a) het geluid (audio) is vaak niet geweldig op die manier en
(b) een combo heeft vaak niet de ervaring en kwaliteit die nodig is om in een setting zonder publiek “overeind te blijven”. Niets ten nadele van de mensen in zo’n groep! Maar het zijn nu eenmaal geen professionele artiesten laat staan dat ze ervaring hebben met studio-achtige omstandigheden;

3. korte, heldere en eenvoudige prediking! Kort alsjeblieft die preek in! Online een preek van 45 minuten? Niet doen!

4. biedt de prediking ook in een ander format aan, bijvoorbeeld als audiobestand of tekstbestand. Zodat mensen dat kunnen downloaden en (mee)lezen en/of als een soort van “podcast” kunnen beluisteren wanneer het hen uitkomt.

5. Experimenteer met de vorm. In plaats van een ‘dominee op de preekstoel’ is het veel interessanter om te kijken naar bijvoorbeeld een gesprek of een interview-vorm. Ga eens met iemand in een huiskamersetting zitten, en bespreek een onderwerp met elkaar in een vorm waarbij de Bijbel open mag gaan. Spiegel je rustig aan bestaande (interview)formats van TV. Dat is geen nadoen maar een bij kijkers bekend format overnemen. Zoals ze dan zeggen: “beter goed gejat dan slecht bedacht”!

Met de stichting Yarah en de voormalige Evangelische Baptistengemeente hebben we hele goede ervaringen opgedaan met het ter download beschikbaar stellen van preken en bijbelstudies. We doen dit in audio– en geschreven versies.

Jaren later horen we soms nog van mensen dat ze een studie of prediking beluisterd hebben, of zelfs alles hadden gedownload en met regelmaat terug luisteren – bijvoorbeeld tijdens nachtdiensten in het ziekenhuis, onder het autorijden etc.

Analyseer!
Kijk eens naar de statistieken van je huidige video’s die je nu online hebt op (met name) YouTube. Die geven heel goed aan hoe lang mensen gemiddeld kijken of luisteren, hoeveel kijkers vroegtijdig afhaken. Het aantal ‘views’ of ‘likes’ zegt helemaal niets. Kijk naar de statistieken in je dashboard. Dat kan soms zeer verhelderend, zelfs ontluisterend, zijn. Het laat je zien wat je goed doet maar ook wat beter kan.

perfecte kerkdienst online youtubeHoe maak je een online dienst op Youtube?

Praktisch nu. Hoe maak je een (aantrekkelijke) online dienst op Youtube? En daarbij ga ik dus uit van een vooraf opgenomen dienst, niet live gestreamd want: dat heeft allerlei risico’s.

Een live stream kan namelijk altijd mis gaan. Dat is prima als je een bestaande dienst voor thuisblijvers gelijktijdig beschikbaar wilt stellen en accepteert dat er iets mis kan gaan maar niet voor een online dienst, zeker niet in een situatie dat niemand kan komen (zoals op dit moment tijdens de corona-pandemie). Dan wil je niet dat halverwege de prediking alles opeens mis gaat. Neem het dus vooraf op!

1. Upload je prediking. Alléén de prediking!

2. Selecteer 2 a 3 (goede) video’s van optredens van een band of solist;

3. Maak een playlist. Voeg de liederen en prediking samen in de playlist.

De “dienst” kun je dus op deze manier bijvoorbeeld als volgt vormgeven:

    • lied
    • voorbede/schriftlezing
    • lied
    • prediking
    • slotlied

Stel de playlist beschikbaar als ‘dienst’. Voor elke dienst maak je dus een aparte playlist, en deze kun je embedden in de website van je gemeente/kerk of de link naar de playlist delen.

Stel de tekst of audio van de preek, bij voorkeur, ook (apart) beschikbaar. Met name voor bijvoorbeeld doven of slechthorenden is het beschikbaar hebben van een geschreven tekst een uitkomst! Via de Stg. Yarah maken we bijvoorbeeld ook altijd, al sinds 1992, onze bijbelstudies en predikingen in tekst beschikbaar. Ze zijn honderdduizenden(!) keren gedownload door mensen!

Persoonlijk vind ik dat het online format zich ook niet leent voor mededelingen en collecte. Stuur de gemeenteleden een nieuwsbrief of zet op de website, op een besloten gedeelte, de mededelingen en “collecteer” daar ook.

Voordelen van deze opzet

De voordelen zijn:

    • aantrekkelijke vormgeving, de kijker blijft betrokken en het valt binnen de aandachtsspanne van de meeste mensen;
    • mensen kunnen er voor kiezen alléén de preek te luisteren;
    • professioneel met minimale middelen. De video van de preek kan door de predikant simpelweg thuis met minimale middelen worden opgenomen (smartphone bijvoorbeeld).
    • weinig nabewerking nodig
    • Géén gedoe over copyrights want deze zijn afgedekt door de YouTube licentie én je publiceert zelf niet: je voegt een reeds bestaande video toe aan een playlist en ’embed’ die.

Met andere woorden: een enorme win-win situatie! Nog afgezien van het feit dat je met slechts een zéér beperkt aantal mensen dit kunt doen. Je belast nauwelijks mensen in de gemeente. Predikant, iemand die de video’s bewerkt en klaarzet. Iemand die de website onderhoudt. Drie à vier mensen kunnen het doen.

 

 

Print Friendly, PDF & Email