Wat zijn de karakteristieken van een sekte? Deze video, engelstalig, legt het kort uit. Een sekte is te onderkennen aan een aantal belangrijke kenmerken. Kenmerken die we soms ook in kerken en gemeenten tegenkomen.

Sektarische gemeenschappen hebben niet alleen een afwijkende opvatting over zaken betreffende religie en maatschappij, ze hebben ook andere kenmerken waaraan we ze kunnen herkennen en die schadelijk zijn voor de volgelingen.

Het is niet eens zozeer wat de groep gelooft maar hoe de groep gestructureerd is en haar methodieken waaraan we herkennen of de groep een sekte is.

Immers, over interpretatie van geloofsopvattingen kun je discussiëren, over inrichting van een groep en methoden die ze toepassen niet. Dáár zijn ze aan te herkennen.

Als Koopwaar behandelen

In de Bijbel komen we het al tegen. 2 Petrus 2:3 (NBG51)

“en zij zullen uit hebzucht met verzonnen redeneringen u als koopwaar behandelen”

Het is een van de belangrijkste kenmerken van sekten: leiders die hun volgelingen “als koopwaar behandelen”, hen úitbuiten. Hoe doen ze dat? Hoe krijgen ze het voor elkaar dat mensen zich láten uitbuiten? Deze video legt het uit (onder de video vat ik het kort samen).

Video: Karakteristieken van een Sekte

1. Totalitair Leiderschap

Wat de leider van de groep goed noemt, is goed. Wat de leider fout noemt, is fout. De leider bepaalt. Om dat doel te bereiken worden verschillende technieken en methoden gebruikt.

2. Dwingende overtuiging

Het leiderschap van een sekte gebruikt ‘dwingende overtuiging’ door middel van sociale isolatie en “geladen taal” – ook bekend als geladen termen, emotionele taal, taal met hoge inferentie en taal-overtuigende technieken. Retoriek die wordt gebruikt om een publiek te beïnvloeden door woorden en zinsdelen met een sterke connotatie.

Eén van de methoden hiervoor is ‘profetie’ of ‘profetische woorden’ – de leider claimt namens God te spreken. Elke tegenspraak is dan op voorhand uitgesloten immers, daarmee verwerpt de persoon die tegen de woorden van de leider in gaat ‘de woorden van God’?

In veel charismatische kringen wordt deze methode toegepast. Leiders die bepaalde zaken willen doordrukken spreken een ‘Zo spreekt de Heer’ en dan heeft de gemeente maar te buigen voor deze woorden, ..

Een andere methode is hersenspoeling. In het boek “Wat bezielt ze” van Sipke van der Land (in bibliotheken of gebruikt nog wel te koop) en het boek “Knappen” van Flo Conway en Jim Siegelman is dit ondermeer uitgelegd. Vooral het boek “Knappen” is naar mijn mening een uitzonderlijk goed boek op dit gebied.

3. Exploitatie van de leden

Financieel exploiteren van de leden van de groep (afdwingen van giften, dwingend opleggen van het geven van ‘tienden’), leden dwingen tot het uitvoeren van werk zonder betaling.

Een voorbeeld hiervan zijn de Noorse Broeders. In 2010 schreef Dagblad van het Noorden over de Noorse Broeders. Uitgetreden leden van de geloofsgemeenschap vertelden dat “vrijwilligers zich in de avonduren en weekenden uit de naad moeten werken” om geld voor de broeders te verdienen. Zij spreken van een “evangelische maffia” en van een “sekte waarbij geloof en geld hand in hand gaan”. Ook zijn er beschuldigingen van kinderarbeid.

Binnenhalen van de leden

Het binnenhalen van nieuwe leden gaat subtiel. Nieuwe potentiële leden worden door bekenden of familie benaderd. Vaak worden de aspirant-leden slechts ten dele geïnformeerd door de sektariërs die hen benaderen. Zodat de aspirant-leden onvoldoende geïnformeerd een beslissing nemen over hun toetreding. Het is de bedoeling de aspirant-leden binnen de deur te krijgen en dan klapt de val dicht.

Sektariërs worden hierin getraind. Ze worden door de leiding van hun beweging gedrild en opgeleid in het binnenhalen van nieuwe leden, het werven er van. Welke vragen ze moeten stellen, hoe ze mensen moeten overtuigen. Bekend voorbeeld hiervan zijn de Jehova’s Getuigen.

Politieke sektes

Als je deze karakteristieken op een rij zet en sommige politieke groeperingen en bewegingen toetst aan de hand hiervan zie je dat ook sommige politieke groeperingen niet meer of minder zijn dan sekten. Manipuleren van ‘het volk’ met misleidende informatie, totalitaire leiders, uitbuiting van de leden. Met als uiteindelijk doel macht en geld voor de leider(s) van de groep.

Valse leerstellingen

Zoals gezegd hanteren veel sekten valse leerstellingen. Aan valse leer valt een sekte niet zomaar te herkennen. Valse leer maakt vaak deel uit van de opvattingen van een sekte. Maar het is zelfs mogelijk dat een sekte leerstellig juiste zaken verkondigt echter dat het leiderschap en de methodiek ronduit sektarisch zijn omdat het leiderschap uit is op eigen gewin. Dát is in mijn ogen het allerbelangrijkste kenmerk van een sektarische beweging: het éigen gewin van het leiderschap.