Het is je wellicht niet ontgaan. Dick Kruijthoff heeft na jarenlang onderzoek naar gebedsgenezing zijn resultaten gepresenteerd in een proefschrift waarop hij promoveerde aan de Vrije Universiteit. Gisteravond werd er zelfs aandacht aan besteed in opinieprogramma Op1.
Een groep medici van de Vrije Universiteit deed onder leiding van promoverend huisarts Dick Kruijthoff onderzoek naar mensen waarvan de gezondheid is verbeterd na een “gebedsgenezing”. De groep heeft verhalen verzameld en bekeken of er een wetenschappelijke verklaringen is voor de genezingen. Het is een onderzoek waar ik lang op gewacht heb!
“Ik wilde niet bewijzen of ontkrachten dat God bestaat of dat gebedsgenezing werkt, maar begrijpen wat er gebeurt, als arts en als gelovige”, zegt Kruijthoff in Trouw.
De uitzending van Op1 is hier terug te kijken, het was het laatste item.
Gebedsgenezing
Er is in het verleden wel vaker onderzoek gedaan naar gebedsgenezing en de effectifiteit daarvan. Niet, voorzover ik weet, op een dergelijk grondige manier. Eigenlijk is tot nu toe altijd de conclusie: gebedsgenezing heeft weinig tot geen meetbaar effect.
Voor veel christenen is een dergelijke uitkomst onbegrijpelijk en onacceptabel, immers: in de Bijbel lees je ook over genezingen? Men kent anderen ‘in de omgeving’ die op wonderlijke wijze zijn genezen? Daarnaast speelt ook de ‘genezingsleer’ van organisaties als Frontrunners e.v.a. een rol.
Ik heb regelmatig over het onderwerp ‘gebedsgenezing’ geschreven op dit blog. En als u hier vaker leest weet u dat ik zeer kritisch ben als in dat ik niet elk ‘genezingswonder’ accepteer als een wonder van God. Om de doodeenvoudige reden dat ik niet geloof in een God van willekeur en daarnaast zo vaak, véél te vaak, heb gezien dat mensen die in het volste vertrouwen op een ‘genezingswonder’ ofwel alsnog overleden aan hun ziekte ofwel vreselijk lichamelijk en psychisch hebben geleden door de valse verwachtingen die gewekt worden door de ‘genezingsleer’ en gebedsgenezers.
Onderzoek Dick Kruijthoff
Het onderzoek van Dick Kruijthoff wordt door sommigen direct aangegrepen om triomfantelijk “zie je wel! Gebedsgenezing werkt!” te roepen. Dat is echter niet wat zijn onderzoek duidelijk maakt en was ook niet zijn doelstelling.
De uitzending van Op1 was lichtelijk dramatisch. Een mevrouw, Corlien Doodkorte, die een ‘genezingswonder’ meegemaakt heeft en in de uitzending zou spreken hierover viel en raakte (licht) gewond. Daardoor kon zij niet zelf vertellen wat ze heeft meegemaakt, Dick Kruijthoff deed het namens haar.
Arts Dick Kruijthoff vertelde haar verhaal genuanceerd. Er was sprake van plotselinge (extreme) verbetering nadat voor haar gebeden was.
Charismatisch magazine Revive claimt dat er sprake is van genezing. Dat is, helaas voor mevrouw, echter niet het geval: de klachten zijn, zoals ook Revive aangeeft, tijdelijk aanzienlijk minder geweest maar komen nu weer terug. Dat is natuurlijk zeker wonderlijk te noemen. Maar er kan in een dergelijke situatie niet van ‘gebedsgenezing’ worden gesproken.
Genezing betekent eenvoudigweg dit: genezing. Een tijdelijke verlichting van klachten vind je niet terug in Gods Woord. God geneest volledig. Het is wel één van de meest voorkomende vormen van “genezing”: mensen voelen zich tijdelijk beter maar na een paar dagen of weken zijn de lichamelijke ongemakken of ziekte(n) weer teruggekeerd. Maar daar hoor je niemand over.
Genezing Simon Ekkelboom tijdens Opwekking
Een voorbeeld van een genezingswonder dat na een paar jaar geen wonder meer bleek te zijn is de genezing op Opwekking van Simon Ekkelboom. Een triest verhaal, zeker voor Simon Ekkelboom en zijn familie.
De claim was dat hij zou zijn genezen van spierdystrofie maar de ziekte is nooit weg geweest, het is een nare, erfelijke, aandoening. Hij kan er dan ook helemaal niets aan doen dat hij een slopende ziekte heeft en dat deze niet genezen is. En de kerk? Die heeft hem in de steek gelaten: “Sindsdien ga ik ook niet meer naar de kerk. Aan de ene kant omdat ik moeilijk naar de kerk kon komen. Aan de andere kant omdat ik van niemand meer iets hoorde“.
Gebedsgenezing kan schadelijk zijn
Dick Kruijthoff waarschuwt duidelijk dat gebedsgenezing, vooral de er aan gekoppelde verwachting(en), schadelijk kan zijn. Zoals we ook in de situatie van Simon Ekkelboom zien.
Voor zijn onderzoek meldden 83 mensen zichzelf aan. Zij zeiden allemaal genezen te zijn na gebed. Daarin zit, schrijft Kruijthoff zelf, de beperking van zijn onderzoek. Mensen bij wie bidden níet heeft geholpen, vallen buiten zijn studie. Terwijl die negatieve ervaringen er wel zijn, weet de arts: er wordt veel gebeden, maar weinig genezen. “Als herstel uitblijft, dan kan dat leiden tot grote teleurstellingen, ook over het geloof”, zegt de huisarts. “En het kan zelfs schadelijk zijn als mensen afzien van behandeling.” (Trouw).
Daarnaast laat hij weten dat tegen zijn verwachting in de meeste ‘genezingservaringen’ niet plaats vonden bij gebedsbijeenkomsten, maar na een persoonlijk gebed, tijdens een kerkdienst, bij een ziekenzalving. De “formule” van gebedsgenezers, de afgelopen eeuw ontwikkeld, blijkt dus minder goed te werken dan dat zij zelf denken.
Niet genezen, geen klachten meer
In het artikel in Trouw, en ook in de uitzending bij Op1, kwam nog iets opmerkelijks naar voren. Mensen waren niet genezen maar ervaarden wel ‘genezing’ als in dat ze geen of minder klachten hadden.
“Het verschil tussen de subjectieve beleving en de objectieve gegevens is heel opmerkelijk. Een vrouw met MS kon nadat ze thuis had gebeden, alles weer. Op de MRI-scan was de ziekte nog wel te zien. Dat was ook het geval bij drie mensen die hersteld waren van gehoorproblemen, terwijl audiometrisch onderzoek geen verbeteringen liet zien.” (Trouw).
De genezingservaring is daarmee dus in elk geval in 4 op de 11 gevallen subjectief. Persoonlijk vind ik dat nogal een ‘spannend’ idee. De MS-patient die ervaart genezen te zijn bijvoorbeeld zal mogelijk medicatie niet meer nemen en kan daardoor opeens ernstige klachten krijgen. In het verleden was er ook een (bekende) MS-patiënt, Jan Westerhof, die zou zijn genezen door gebedsgenezing van de inmiddels overleden en omstreden T.B. Joshua. De website “Toets Alles” (en andere bronnen) lieten later weten dat Westerhof, alsmede zijn vrouw, helaas weer of nog steeds ziek waren.
Conclusie Onderzoek Gebedsgenezing?
Wat is de conclusie uit het onderzoek van Dick Kruijthoff? Na jarenlange studie heeft hij nog steeds niet alle antwoorden. „Er vinden bijzondere genezingen plaats. Maar dat die Gods ingrijpen zijn, dat blijft geloof.” (Reformatorisch Dagblad).
Het RD schrijft verder: “Kruijthoff krijgt genoeg reacties: 83 mensen die geloven dat ze genezen zijn na het gebed, melden zich aan. Een deel valt af, 27 casussen worden door een team van medisch specialisten verder beoordeeld. Uiteindelijk bestempelen ze elf gevallen als medisch opmerkelijk, geen enkele casus krijgt het stempel wetenschappelijk onverklaard.”
Ik vind dat opmerkelijk weinig. Zeker als je alle ‘genezingsclaims’ bij elkaar telt die je leest op de websites en socials van de verschillende ‘gebedsgenezers’. Toetsing wordt ook vaak als ongeloof afgedaan. Toch is toetsing, zoals Dick Kruijthoff heeft proberen te doen, erg belangrijk.
In Lucas 5:12-16 lezen we het volgende.
“En Hij gebood hem het aan niemand te zeggen, maar (zeide Hij) ga heen, toon u aan de priester en breng het offer voor uw reiniging, gelijk Mozes voorgeschreven heeft, hun tot een getuigenis.”
De genezingen in de Schrift hebben een reden. Het is tot een getuigenis. Waarvan? Dat Jezus de Messias was. Niemand voor hem en niemand na Hem heeft de wonderen kunnen verrichten die Hij deed. Verificatie van de wonderen was niet zomaar. Jezus genas mensen zichtbaar.
In het programma bij Op1 werd benoemd dat het nooit gebeurde dat een gebroken been of geamputeerde ledemaat op gebed genas of weer aangroeide. Er zijn legio andere ziekten waarvan men weet en erkent dat genezing op gebed niet gebeurt, bijvoorbeeld diabetes. Maar ook miljoenen corona-patiënten zijn overleden.
Een onbijbelse theologie die ten grondslag ligt aan de ‘genezingsbedieningen’ leidt tot onbijbelse praktijken, in allerlei opzichten, met heel veel pijn (lichamelijk en geestelijk) bij veel mensen.
Dat er in uitzonderlijke gevallen een wonder kan gebeuren staat vast. God doet, wanneer Hij dat nodig acht en het voor de verspreiding van Zijn Woord van belang is, wonderen.
Het is volbracht
Jezus was gekomen om “de werken van de duivel te verbreken” (1 Joh. 3: 8, vgl ook Hand. 10: 38)
Gebedsgenezers in deze tegenwoordige tijd zijn dat niet. Want dat werk van de duivel ís verbroken door Jezus’ dood en opstanding. Dat werk is volbracht (Johannes 19:30)!
‘De goddelozen, zegt mijn God, hebben geen vrede’ (Jesaja 57:21).
In het volbrachte werk van Christus Jezus mogen we rust vinden en, ook uit eigen ervaring moet ik dat zeggen, soms gaat dat gepaard met gezondheid die minder goed is dan we zouden willen.
Persoonlijk heb ik vele malen liever de vrede en rust die Christus brengt (en heb dat bij zieken om mij heen meermaals ook gezien) dan altijd maar jagen naar een lichamelijke genezing die in 99,99% van de gevallen niet zal komen!
Want zoveel toont dit onderzoek van Dick Kruijthoff en zijn collega’s wel aan: de kans dat er sprake is van een wonderlijke ‘gebedsgenezing’ is extreem klein. Laat staan dat we als mensen ‘genezing op afroep’ zouden kunnen krijgen via ‘gebedsgenezers’ of mensen die op onbijbelse gronden claimen een ‘genezingsbediening’ te hebben. Dat hún ‘bediening’ niet werkt is één van de conclusies die we mijns inziens veilig kunnen trekken uit dit onderzoek.
Zie ook:
