“Ik ben mijn leven lang geïnteresseerd geweest in geschiedenis. En als er ergens veel geschiedenis terug te vinden is, is het wel in de Bijbel.” – De Geschiedenis van de Filistijnen, in het kort, door Herman de Groot.
De Filistijnen zijn bij uitstek een volk met een zeer slecht imago. Maar klopt dit imago ook? Waar komt dit imago vandaan? Zo’n vraag boeit me.
Geschiedenis van de Filistijnen
Ze worden voor het eerst genoemd in Genesis 10:13-14 “Mizraïm verwekte de Ludieten, de Anamieten, de Lehabieten, de de Naftuchieten, de Pathrusieten, de Kasluchieten – uit wie de Filistijnen zijn voortgekomen – en de Kaftorieten.”.Het gaat met name om die laatste twee volkeren. De Filistijnen is een volk dat afkomstig is van het mysterieuze eiland Kaftor. We lezen bijvoorbeeld in Amos 9:7 “Heb ik Israël niet weggeleid uit Egypte, de Filistijnen uit Kaftor en de Syriërs uit Kir?”
En nu gaat het interessant worden (heus waar…). Met Kaftor wordt het eiland Kreta** bedoeld. Met andere woorden; de Filistijnen waren mensen die rond 2.000 v. Chr. een oversteek maakten naar het vasteland om een reden die niet geheel bekend is.Ze hebben pogingen gedaan om aan te meren in Egypte. Er is een Egypistische afbeelding bekend van een zeeslag tussen een Filistijnse vloot en een Egyptische vloot. De Filistijnen werden verpletterend verslagen.
Uiterlijk van de Filistijnen
Opvallend is hier het uiterlijk van de Filistijnen. Ze zijn er veel langer dan de Egyptenaren. Dit verklaart waarschijnlijk ook waarom Goliath zo ontzettend lang over moet zijn gekomen. Een lange Filistijn moet een reus voor de Israëlieten zijn geweest. Hun wapenuitrusting doet eerder Grieks aan.
Ze kwamen ook terecht in het toenmalige Kanaaän. Ze stichtten dan, geheel volgens Griekse methode, stadsstaten. Die stadsstaten droegen de namen Ashkelon, Gaza, Gath, Ekron en Ashdod.
Iedere stadsstaat had een eigen stadsvorst. Iedere stadsvorst had evenveel inspraak. Dit lezen we weer in terug in de Bijbel in 1 Samuel 29 :1-11, waar wordt gesproken over de Filistijnse stadsvorsten.
De Filistijnen beschikten over een zeer hoogwaardige industrie. In het bijzonder ijzerindustrie, wat vooral voorkwam in Gaza. Een tijdlang waren ze dan ook oppermachtig in het gebied, omdat ze de betere wapens hadden.Daarnaast waren ze meesters in het pottenbakken.
Uiteraard hadden de Filistijnen ook een eigen godsdienst. Een belangrijke god was Dagon, de vruchtbaarheidsgod en de god van de landbouw. Hij komt ook voor in de Bijbel in 1 Samuel 5:1-7.
Simson
Nu ga ik me buigen over de vraag of ze echt zo onbetrouwbaar waren. Ik begin hierbij met het verhaal over Simson. We weten dat Simson uiteindelijk door de Filistijnen gevangen wordt genomen en tentoongesteld wordt in hun tempel. Dit staat te lezen in Richteren 16-30.Overigens, dit Bijbelgedeelte is een van de weinige schriftelijke verslagen van hoe het er aan toe ging in een Filistijnse tempel. Bijzonder dus.
We lezen in vers 30 hoe Simson zijn kracht van de Heer terug kreeg om de tempel in te laten storten. In Richteren 16:31 lezen we het volgende “Toen kwamen zijn broeders en heel zijn familie en zij namen hem op, voerden hem mee en begroeven hem tussen Zora en Esthaol..”
Blijkbaar gaven de Filistijnen de nabestaanden van Simson de gelegenheid om hem op te halen en hem te begraven, ondanks het feit dat hij velen van hun om het leven heeft gebracht. Ze toonden respect.
Nu wil ik gaan naar 2 Samuel 15:18. Koning David moet vluchten voor zijn zoon Absolom. Er gaat een compleet gevolg met hem mee, waaronder zijn privé lijfwacht, “al de Krethi en al de Plethi”. Dit zijn Filistijnse soldaten die in die tijd al lang bij hem waren en hem ook in deze crisis bleven steunen.
Persoonlijk kreeg ik een compleet ander beeld over de Filistijnen door dit soort dingen te lezen. Ik vermoed dat veel Christenen eigenlijk aan een soort Goliath complex lijden.
__
** De Joden noemen dit eiland Kaftor. ( Amos 9:7) Als Israël gaat pochen op zijn uitverkiezing als volk van God, komt de boodschap van God, die deze snoeverij gaat relativeren en wordt de exodus uit Egypte gelijk gesteld met de exodus van de Filistijnen uit Creta! (Bijbelse Plaatsen)
Geraadpleegd bronnen
– De Filistijnen – Hun afkomst en geschiedenis – Dr. A. Noordtzij.
– De Bijbel heeft toch gelijk – Werner Keller.
– Diverse pagina’s op wikipedia (o.a. over de Filistijnen, Simson, de Filistijnse god Dagon).
– De Bijbel in Herziene Statenvertaling.
Ook interessant om te lezen:
– Giving Goliath his due – Neal Bierling.
Met dank aan Herman de Groot.